23STE HILDEGARDDAG – OOTMOED EN UITKEER

De middeleeuwse abdis, mystica, profetes, natuurvorser, genezeres, dichteres en componiste Hildegard van Bingenwordt al eeuwen vereerd. Maar door allerlei kerkpolitieke strubbelingen werd zij nooit officieel heilig verklaard. Eeuwenlang leek de wereld geen belangstelling voor haar te hebben. Dat veranderde in de 19de eeuw, toen de monniken van Solesmes haar geschriften begonnen te vertalen. In de 20ste eeuw is de belangstelling geīntensiveerd. Nog niet zo lang geleden verleende de Heilige Stoel haar de status van universeel heilige. En nog opmerkelijker: enkele maanden later riep paus Benedictus XVI de sibille van de Rijn tot kerklerares uit.

Zo veelzijdig als de werken van Hildegard van Bingen, zo rijk was de open Hildegarddag, waarvoor de Studiegroep Hildegard van Bingen en de redactie van De Kovel op zaterdag 14 september 2013 in de benedictijnenabdij Keizersberg (Leuven) hun beste beentje voorzetten. De Hildegarddag had plaats onder de noemer ‘Ootmoed en uitkeer’. Sprekers Hans Wilbrink, Thomas Quartier, Lutgart Gillis en Louis Van Hecken belichtten diverse aspecten uit de spiritualiteit, het beeldende vermogen en de geneeskunst van Hildegard, terwijl Dirk Hanssens osb in een performance aantoonde dat je de ‘begeestering’ moet kunnen uitleven. Daarnaast bood het symposium ook nog eens veel ruimte voor ontmoeting en uitwisseling, en konden deelnemers genieten van een heuse ‘Hildegardische maaltijd’ in het mooie abdijkader van Keizersberg.

Op de Hildegarddag werd tevens nr. 29 van De Kovel voorgesteld, een special in vierkleurendruk, geheel gewijd aan Hildegard van Bingen.

Voor enkele foto’s klik hier.

Vijf jaar De Kovel ging niet onopgemerkt voorbij. Die lustrumviering, eind 2012, was een feest van klank en betekenis. Een feest dat volgens de vele concertgangers in de abdij Keizersberg (Leuven), de Sint Adelbertabdij (Egmond-Binnen) en de Sint-Pietersabdij (Steenbrugge) een vervolg verdiende. ‘Waarom ook niet?’, dacht de redactie, ‘goede muziek is er voor de eeuwigheid.’ En dus vonden er op 22 en 23 juni twee extra voorstellingen plaats van de compositie van de Antwerpse kapelmeester Sebastiaan van Steenberge, geschreven op het poëtische en monastieke libretto In Pace Frivola.

In pace frivola is het Gesammtwerk van vijf dichters die zich verlustigen in kapitelen, gewelven en kloosterhofjes, en in hun verzen blijk geven van een opmerkelijke vertrouwdheid met de spirituele beleving in abdijen vroeger en nu. De meesterlijke koormuziek op dat libretto laat er geen twijfel over bestaan: spirituele en uitgebalanceerde frivoliteit bergt innige vrede in zich.

De locaties waren deze keer de Achelse Kluis in Hamont-Achel (voor foto’s klik hier) en de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen (voor foto’s klik hier).

LUSTRUMVIERING ‘IN PACE FRIVOLA’

Vijf jaar De Kovel is een kleine verjaardag, maar de lustrumviering werd wel een groots en inspirerend gebeuren, een waardig feest van klank en betekenis. Ze vond plaats op vrijdag 16 november 2012 in de abdij Keizersberg in Leuven, en werd met tussenpozen van telkens één week herhaald in de Sint Adelbertabdij in Egmond-Binnen (25 november) en de Sint-Pietersabdij in Steenbrugge-Assebroek (30 november). Onder massale belangstelling vertolkte het vocaal ensemble Musa Horti, onder leiding van Peter Dejans, de compositie van de Antwerpse kapelmeester Sebastiaan van Steenberge. Die was geschreven op het poëtische en monastieke libretto In Pace Frivola, dat overigens gedeeltelijk in choreografie werd gebracht door Bernice Fransen, in een uitgekiende regie van Jos Stroobants (die ook de rol van presentator en recitant vertolkte). In het ‘decor’ torende telkens de vijfdelige etsenreeks die grafisch kunstenares Els Vos maakte bij het titelgedicht van de muziektekst. Redactie van het libretto, organisatie en coördinatie van het geheel lagen in de handen van hoofdredacteur Dirk Hanssens osb.

Al na de eerste uitvoering sprak musicoloog en veelgevraagd koorjurylid Vic Nees zijn waardering uit voor “een cantate die in haar soort zonder weerga is” en voor “een bezielde uitvoering”. Monseigneur Jan Hendriks, hulpbisschop van het bisdom Haarlem-Rotterdam, liet op de diocesane website noteren: “De uitvoering van het muziekwerk, dat iets van de kern van het monniksleven wil overdragen, mag gedenkwaardig heten.” Chris Van Vliet, directeur van het Onze-Lieve-Vrouwe-college in Antwerpen, getuigde dan weer als volgt: “In Pace Frivola heeft op mij een onuitwisbare indruk gemaakt. Hoe de prachtige teksten openbloeiden en hun juiste kleur vonden in een ongelooflijke rijkdom en variatie aan grensverleggende tonaliteit, verrassende dynamiek en coloriet! Tekst, muziek en uitvoering bereik(t)en een niveau van perfectie waar iets van de goddelijke dimensie kon doorschemeren.”

Een impressie met een handvol foto’s die een poging zijn om het evenement in Keizersberg samen te vatten. (© foto’s: Pol Leemans)

De Kruisweg van de Stilte – die ooit stabiliteit beloofde in het stille pand van de
Sint-Sixtusabdij van Westvleteren – deed tijdens de bouwwerkzaamheden in
deze trappistenabdij van de Westhoek een ‘ronde van Vlaanderen’.
Na tentoonstellingen in o.a. Brugge, Ieper, Gent en Antwerpen was dit
meesterwerk van Armand Demeulemeester vanaf 10 september tot en met 6
november 2011 te gast in de Leuvense benedictijnenabdij Keizersberg.

De meditatieve tentoonstelling in de kruisgang van de abdij werd omkaderd door een leerrijk, meditatief en cultureel evenementenprogramma waaraan de stad Leuven, het cultuurcentrum 30CC, deK.U.Leuven, het Davidsfonds, De Kovel, KBC en drukkerij Peeters loyale steun verleenden.

Het bezoek aan de Kruisweg van de Stilte kon ook gecombineerd worden met de Leuvense
abdijenroute voor fietsers, die bezoekers door een onvergetelijke dagtrip behalve in abdij
Keizersberg ook in de Sint-Geertruiabdij, abdij van Park en abdij van Vlierbeek bracht.

Een dag voor Kovelabonnees

Nederlandse lezers van De Kovel konden op zaterdag 22 oktober (van
09u30 tot 16u30) een dagje in de trappistenabdij Sion te Diepenveen
meemaken om er elkaar te ontmoeten, uit te wisselen maar vooral ook iets
te proeven van de praktijk van de lectio divina. Abt Alberic Bruschke
(adjunct-hoofdredacteur van De Kovel) was gastheer en zorgde voor
inleidingen en begeleiding. Tijdens de workshops ging alle aandacht naar
de bijbeltekst zelf die een open luisterhouding verlangt, én naar de ervaring van de lezer die uitgenodigd werd de bronwoorden hun vitale vorm te geven in getuigenis, verbeelding of gebarenspel.